Bij het opmaken van een visie betreffende de tweede taal Frans denken we hoofdzakelijk aan de waarden die we in onze algemene schoolvisie vooropstellen. Waarden als autonomie, democratie, emancipatie, menselijke waardigheid en kritische zin zijn ook hier zeker van toepassing.
Uiteraard moeten onze leerlingen rijp gemaakt worden voor het secundair onderwijs, ook op vlak van de taal Frans. Alle kinderen op onze school moeten de vooropgestelde eindtermen Frans kunnen realiseren. Maar onze kinderen verschillen grondig van elkaar, zowel bij de aanvang als bij het verder verloop van hun ontwikkeling. Daarom is het uitermate belangrijk dat wij onze kinderen op een gepaste manier begeleiden.
Daarnaast willen we rekening houden met het leven in Brussel. Brussel is een complexe hoofdstad met de institutionele tweetaligheid en de sociologische dominantie van het Frans. Om onze kinderen optimaal voor te bereiden op deze stad mogen we onze ogen en oren niet sluiten voor het Frans, maar moeten we daarentegen van de tweetaligheid een troef maken. Een vlotte kennis van de Franse landstaal is immers een prioritaire noodzaak en een opstap om echte wereldburgers te worden.
Wij zijn ervan overtuigd dat een positieve houding ten opzichte van een taal, alsook het hebben van succeservaringen in de verschillende talen, het leren ten goede komt. We willen dan ook het Frans een plaats geven binnen onze school. Kansen creëren waarin er plaats is voor het leren van een (nieuwe) taal en kansen creëren waarin er oog is voor het welbevinden van de leerlingen en kinderen zich kunnen uiten in hun eigen ta(a)l(en). Dit zijn reeds enkele redenen waarom het schoolteam zich kan zetten achter het project STIMOB (Stimulerend Meertalig Onderwijs Brussel).
Dit project heeft een drieledig doel en is een meerwaarde voor al onze leerlingen :
- Onze leerlingen die thuis als (moeder)taal het Frans spreken via het herhalen van begrippen in hun eigen (moeder)taal een extra duw geven om vlot(ter) een transfer te maken naar andere leergebieden.
- Onze leerlingen, die als moedertaal het Nederlands spreken, op vroege leeftijd confronteren met de Franse taal.
- Onze leerlingen, die thuis een andere taal spreken, maar waarbij het Frans wel in een of andere vorm aanwezig is – hetzij “straat-Frans” – via het herhalen van begrippen een juiste uitspraak meegeven. Ook zij hebben er baat bij om de instructie voor een tweede keer te horen.
Vermits vrijwel alle communicatie via taal verloopt – m.a.w. taal een belangrijke motor is tot leren - willen we reeds vanop jonge leeftijd onze kinderen voldoende communicatieve vaardigheden bijbrengen, zodat ze zich onder meer correct leren uitdrukken, … Hierbij letten we op een mooie uitspraak, een juiste intonatie,…
Uiteraard komen ook het lezen, schrijven, luisteren, grammatica…aan bod.
Om dit te realiseren is een kindgerichte, een ervaringsgerichte- en belevingsgerichte aanpak noodzakelijk. Immers, bij een succesvol taalverwervingsproces is de motivatie van de leerlingen de eerste voorwaarde en we moeten ook de spreekdurf bij onze leerlingen bevorderen. Het is noodzakelijk om de principes van goed taalvaardigheidsonderwijs ook toe te passen in de lessen Frans, met name:
Veilig klasklimaat
Een positief en veilig klasklimaat is een voorwaarde voor kinderen om zichzelf vrij te kunnen uitdrukken. De lesactiviteit weerspiegelt de interesses van de kinderen. De klasinrichting biedt kansen tot gedifferentieerd en interactief werken.
Betekenisvolle taken
De leraar zorgt voor betekenisvolle en motiverende taken die kinderen uitdagen: opdrachten die beneden hun taalniveau liggen zijn weinig bevorderend voor de taalgroei en de betrokkenheid terwijl werken boven het eigen taalniveau de motivatie in de hand werkt. Enkel opdrachten op het naaste ontwikkelingsniveau bieden kinderen de kans zichzelf in taal te ontplooien. De taken dienen steeds functioneel en realistisch te zijn en worden best aangeboden in authentieke contexten.
Gerichte ondersteuning
De kinderen groeien in hun taalvaardigheid wanneer ze geconfronteerd worden met een rijk en zinvol taalaanbod, hen voldoende ruimte geboden wordt voor eigen taalproductie en wanneer de leraar klaarstaat met taalstimulerende feedback. De interactievaardigheden van de leerkracht zijn hiervoor van groot belang: geven van positieve feedback, aandacht schenken aan wat de leerlingen zeggen, succeservaringen laten opdoen, fouten mogen maken…
Dit bevordert eveneens het welbevinden van de leerlingen.
Een taal beheersen steunt op een continu opgebouwde reeks vaardigheden. Kennis alleen is niet voldoende: hetgeen de leerlingen kennen, moeten ze ook kunnen gebruiken. We stimuleren de nodige durf om tot een effectief gebruik te komen. Om dit te bereiken bouwen we de lessen Frans in een prettige, vertrouwenwekkende en positieve sfeer op en in een veilige leeromgeving.
We putten onze communicatieve inhouden uit onderwerpen die in andere lessen behandeld worden. Vermits we vanuit onze outputgegevens weten dat het omgaan met rekentaal en ruimtelijke begrippen nog zeer moeilijk is; dat het rekenend handelen beter kan met het oog op “problemen oplossen, meten en metend rekenen” ligt de keuze voor de hand om een deel van het wiskunde-curriculum als herhaling aan te bieden. Inhouden uit de leergebieden wiskunde en lichamelijke opvoeding (ruimtelijke begrippen) worden geïntegreerd met inhouden uit het leergebied Frans..
We starten dan ook met de taalinitiatie Frans vanaf de tweede kleuterklas. Deze wordt geïntegreerd binnen het leergebied Lichamelijke opvoeding (in de kleuterschool en het eerste leerjaar) of het leergebied wiskunde (in de lagere school). Inhouden uit de leergebieden wiskunde en lichamelijke opvoeding worden geïntegreerd met leergebieden uit het leergebied Frans. Het herhalingsprincipe wordt steeds toegepast.
De taalinitiatie Frans wordt gegeven door een native speaker. Dit omdat we het belangrijk vinden dat de persoon die de taalinitiatie geeft over een brede woordenschat beschikt, de vaardigheid heeft om vlot te communiceren en een goede uitspraak hanteert.
Daarenboven moet de nodige aandacht besteed worden aan de leergebiedoverschrijdende doelen zoals leren leren en sociale vaardigheden.
Organisatie van het leergebied Frans
Naast het inrichten van taalinitiatie via Stimob-uren kiezen we voor een formele aanpak van het leergebied Frans vanaf het derde leerjaar. Hiervoor wordt de methode “Francofan” gehanteerd. In elk van deze klassen worden 2 lesuren per week hieraan gespendeerd.
De formele lessen Frans worden door de klastitularissen gegeven.